Tuna Boyunca Anılarla Ezgiler

Pan Yayıncılık tarafından yayınlanan ilginç bir kitap var elimizde. Dostumuz Arsen Yarman tarafından bize ulaştırılan, Eugenia Popescu-Judetz tarafından kaleme alınan ve Figen Bingül'ün çevirisi ile yayınlanan bu kitap bir anı kitabı. Eugenia Popescu-Judetzmüzikolog ve sanat tarihçisi. Yıllarca Pittsburgh Duquesne Üniversitesi'nde Doğu Avrupa ve Türkiye'nin halk müziği ve seyirlik sanatları üzerine dersler vermiş.

"Hatırat-Tuna Boyunca Anılarla Ezgiler", şehirler ve kişiler ekseninde gelişen bir anı kitabı demiştik.Bu eser Eugenia Popescu-Judetz'in hayatında önemli yer tutan Cantemir'den Sarı Saltık'a, Panait Istrati'den Yaşar Nabi'ye kadar birçok kişiye; Bükreş'ten İstanbul'a, Adakale'den Dobruca'ya kadar birçok şehre bir minnet borcunun ifadesi. Bu ifadenin içinde Ermeni tanınmış ve ünlü isimlerle de ortak anıların bulunması kitabı bir başka açıdan bizler için ilginç kılıyor. Örneğin Profesör Hagop Cotolyan Siruni ile ilgili anılarını. yazar çok geniş ve etraflıca anlatmış, resimlerle de süslemiş. Bu anılardan bir bölümü iç sayfamıza aldık. Yazar yine, bir İstanbul ziyaretinde Baykar dergisi ve onun sahibi Hagop Sivaslıyan kanalıyla Udî Hırant ile tanışmış. Bakın bunu nasıl anlatıyor:

"Haftalık Ermeni dergisi Baykar'ın sahibi ve yöneticisi olan Hagop Sivaslıyan ile çok yararlı bir ilişki kurdum. Dergisinde Tokat'tan eski Ermeni, tekstil sanatları ve başka konular hakkında bir makale dizisi yayınladım. Onun sayesinde Baykar'dan Udî Hırant ile tanıştım ve röportaj yaptım. Udî Hırant'ı tanımak, kişisel olarak benim onun sanatını daha iyi anlamamı sağladı. İleri yaşında bile sade bir virtüöz değil, aynı zamanda udun ilahî bir sesiydi. Eski çağlardan şiirleri tellerde sözsüz yankılatan ve çalgının ruhunu cisimleştiren ozandı. Bugün bile, Arthur Rubinstein piyano için neyse Udî Hırant'ın da ud için o olduğnu düşünürüm; ikisi de saf halk şarkıcısıydılar. 1968 kışında Sivaslıyan, folk topluluğum Perinitza'nın İstanbul ve Ankara'ya iki aylığına turneye çıkışına sponsor oldu. İzleyen yıllarda, İstiklal Caddesinde yürüdüğüm her seferinde Baykar'da kendisini ziyaret ettim. Sivaslıyan ölünce, Baykar'ın yaşamı da sonlandı."

Kitapta ayrıca eşi Georghe Popescu-Judetz ile Tuna boylarından topladıkları ezgilerin yıllar süren derleme çalışmalarının öyküsünü, bu müziklerin notalarını ve kitabın ekindeki CD'de bu müziklerden örnekleri bulabilirsiniz.

Marmara Gazetesi, 20 Haziran 2008

Hatırat-Tuna Boyunca Anılarla Ezgiler kitabını incelemek için tıklayın.